Global Ekonominin izlenmesi yakın gelecekteki gelişmeleri haber verir. Bunlar da çoğunlukla temenniler, öngörüler, dünya liderlerinin aldığı ya da alabileceği kararlara dayalıdır. Ayrıca ülkelerin mevcut durumları da diğer bir önemli kriterdir.
Ancak dünyadaki ekonomik gelişmeleri realitede anlamanın yolu yük hacimlerindeki gelişmelere bakmaktır. Yük piyasalarındaki gelişmeler yukarıdaki kriterlerle de harmonize olarak daha gerçekçi bir bakış açısı sunar bizlere. Bunun örneğini şöyle verebiliriz basit anlamda. X kasabasındaki ekonomik faaliyetleri en iyi bilen o bölgedeki nakliye firması sahibi Hasan Amca ve oraya mal getiren ya da götüren diğer nakliye firmalarıdır. Çünkü o bölgeye geleni de gideni de onlar taşımaktadır ve ekonomik faaliyetin ölçüsü de onlardır. Bu ölçeği global anlamda genişlettiğimizde ise bakmamız gereken deniz taşımacılığıdır. Çünkü Dünyada her geçen gün farklı hesaplamalarla farklı rakamlar da verilse dünya yük taşımacılığının en az % 85’i deniz yolu ile taşınmaktadır.
Bu örnekten hareketle önce global piyasalar sonra da deniz taşımacılığı üzerinden son dönemdeki gelişmeleri bu yazımızda inceleyeceğiz.
Global Orta Düzey Gelir Sınıfının Gelişimi
Global Orta Düzey Gelir Sınıfı * (GMC) 1980 yılından 2009 yılına 700 milyon kişi artmış ve önümüzdeki 20 yıl (2010-2030) içerisinde 3 milyarın üzerinde artması beklenmektedir.
Daha gelişmiş ekonomilerde bu konudaki büyüme daha sabit kalırken, önümüzdeki yirmi yıl içinde Asya Pasifik % 85 büyüme ile başı çekecektir.
Global Orta Düzey Gelir Sınıfı
2009
|
2020
|
2030
| ||||
Milyon
|
%
|
Milyon
|
%
|
Milyon
|
%
| |
Kuzey Amerika
|
338
|
18
|
333
|
10
|
322
|
7
|
Avrupa
|
664
|
36
|
703
|
22
|
680
|
14
|
Orta ve Güney Amerika
|
181
|
10
|
251
|
8
|
313
|
6
|
Asya Pasifik
|
525
|
28
|
1740
|
54
|
3228
|
66
|
Sahra-altı Afrika
|
32
|
2
|
57
|
2
|
107
|
2
|
Orta Doğu ve Kuzey Afrika
|
105
|
6
|
165
|
5
|
234
|
5
|
Dünya
|
1845
|
100
|
3249
|
100
|
4884
|
100
|
*Satınalma gücü paritesi açısından kişi başına günlük harcaması 10 ila 100 USD olan grup
Kaynak: Teck Resources and OECD
Global Orta Düzey Gelir Sınıfındaki büyümenin dünya ticaretini destekleyeceği ve hammadde ve bitmiş ürünün deniz yoluyla taşınmasını arttıracağı öngörülmektedir.
Global Ekonomi
Global ekonomiyi çevreleyen önemli aşağı yönlü riskler ve politik ve ekonomik belirsizlikler devam etmekle birlikte bazı pozitif konuları vurgulamakta da fayda var;
- Özel yurtiçi harcamaların da desteğiyle ABD ekonomisi yıllık bazda 2011 son çeyreğinde % 3, 2012’nin ilk çeyreğinde % 2.2 büyüdü
- İşsizlik ABD'de bir endişe ama bu konuda olumlu işaretler alınıyor (Nisan 2012’de % 8.1'e düştü)
- Avrupa üye ülkelerin temerrüde düşmelerine karşı bazı savunma mekanizmaları (EFSF) inşa etti
- Uzak Doğu ekonomileri genellikle sürekli büyüme göstermekte ve dünya ekonomisinin gelişmesinde önemli bir rol oynuyor
- Gelişmiş ekonomilerdeki büyüme tahminleri Nisan 2012 itibariyle IMF tarafından mütevazi şekilde yukarı doğru revize edilmiştir
BRIC ülkelerindeki (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) görünüm değişmedi - Çin% 8.2, Hindistan% 6.9 Ortalamada Asya ekonomileri 2012 ve 2013 için az da olsa yukarı doğru revize edildi
- Japonya ve ABD’nin yakın dönemde gelişmiş ekonomileri arasında büyüme için liderlik etmesi bekleniyor
Maalesef global anlamda bazı negatif sorunlar ise hala devam etmektedir:
- Yunanistan ile ilgili endişeler devam ediyor ve bu sürecin devamı Euro’yu tehdit etmektedir
- Avrupa ekonomileri bankacılık sektöründeki problemler boğuşuyor. Ülkeler özel sorunlarla boğuşurken, gözler İspanya üzerine yoğunlaştı
- Euro bölgesi içinde "yeni" Fransız-Alman işbirliği ile ilgili belirsizlik dünya ekonomisin aşağıya sürükleyebilir
- ABD’deki Kasım seçimleri büyüme konusundaki endişeleri arttırabilir
- Çin yumuşak bir iniş yolunda ilerliyor
- ABD'ye ham petrol deniz ithalatında yakın geçmişte bir artış görülmüyor
Küresel dengesiz piyasa koşullarında yakın gelecekte, özellikle yabancı projelerde ilgili bölgedeki yerel ortaklar ile yerel danışmanlık şirketleri veya partnerleri, tüm işletme faaliyetleri için başarıya ulaşmada yeni ve önemli bir role çeşitli sebeplerle sahip olacaklardır.
Yapılan değerlendirmelere göre; eski usül ya da dürüstlük ve erdemden uzak çalışma anlayışı ile işletilen yerli ya da yabancı firmaların uzun vadede ayakta kalamayacağı ve bu kategoriler içerisinde yer almasına rağmen şu an güçlü pozisyonda gözüken firmaların dahi yakın gelecekte yaşama şansını yitireceklerini ortaya koymaktadır.
Uluslararası piyasalarda ayrıca birleşmeler ya da güç kaybetmiş global firmaların cazip koşullarda alımı da gündemde olup, yalnız burada bu alternatiflerin gerçekleşmesinden ziyade ortaklık ilişkisine girenlerin durumu ile yapılan aksiyonların şekli ve anlaşmanın detayları başarıda tek gösterge olmaktadır.
Kısaca artan riskler nedeniyle adım atmaktan ziyade adımın şekli ve akılcılığı daha önem kazanmıştır.
PİYASA GÜNCELLEMELERİ
- KURUYÜK PİYASASI
- GEMİ İNŞA PİYASASI
- KONTEYNER PİYASASI
- TANKER PİYASASI
- OFFSHORE SONDAJ PİYASASI
- KİMYASAL TANKER PİYASASI
KURUYÜK PİYASASI
Kuruyük dünya gemi filosu üzerine son durum
- Kuruyük gemi siparişleri % 29,1 düzeyinde kalmaya devam etmektedir (1 Mayıs 2012)
- Siparişlerdeki ötelemeler 1/3 oranında devam etmektedir
- Satış pazarında Çin hatta Hint yapımı gemi inşalar doludur. Ancak çoğu müşterinin bu gemilerle ilgili kalite konusunda sorunları devam etmektedir. Tersaneler belki de bu nedenle alternatif finansman yöntemlerine (BBHP) gitmektedir
- Gemi finansmanı sınırlı kalmaya devam etmektedir
- Gemi varlık değerleri kötüye gitmektedir
Yeni İnşa Gemi Varlık Değerleri – Kuruyük
- 2012 net gemi artış tahmini:% 12 (basitçe çok fazla gemi tonaj teslim edilecek)
Teslimler & Siparişler – Kuruyük gemileri (Milyon DWT) - Clarkson, May 2012
- Gemi teslimleri 2012 sonrası yavaşlayacaktır
Kuruyük Siparişleri
- Gemi hurdaya ayırma hızı artarak yıllık 30 Milyon DWT üzerine çıkacağı düşünülmektedir. Yüksek hurda fiyatları ve düşük navlun oranları bu durumu güçlendirmektedir.
Hurdaya ayırma faaliyetleri – Kuruyük Piyasası
- Hurdaya ayrılan gemilerin ortalama yaşı 2010 yılında 32 iken 2012 yılında 29’a düşmüştür.
Kuruyük Ticareti Üzerine Son Durum
Çin
- Demir cevheri ithalatında artış bulunmaktadır
- Kömür ithalatında büyüme hızlanmaktadır
- Ihracat yavaşlamakla beraber küçük ölçekli yük ithalatı büyümektedir - tonmiles için iyi
- Çin, gelişmekte olan ekonomiler arasında tek değildir
Artan Asya İçi Ürün Ticareti
2011 yılında Asya içi deniz ürünleri ticaretinde% 11.5 (20mt) artış (MT)
Öngörülen yıllık büyüme oranı % 2.5
Ortalama mesafe: 2.000 deniz mili
Asya İçi Ürün Ticareti (MT)
Kuruyük ticaret yolları
- Büyük ölçekli yüklerin % 75’i ve toplam yüklerin 2/3’ü Asya’ya ve bunların yarısı Çin’e yapılmaktadır
- Ticaret artan şekilde Asya ve Latin Amerika ile Afrika’daki gelişen ülkelerdeki ekonomik gelişmelere bağlı olmaktadır
- Arz/talep Trade yapısı kreynli gemilerin yararına işlemektedir
Baltik Kuruyük Endeksi (kuruyük ticareti gelişim beklentileri dünyadaki yavaşlayan büyümeden kısa vadede olsa negatif etkilenmiştir)
Ortalama navlun oranları (sağlıklı bir hurdaya ayırma ve gemi teslimlerinde ötelemeler de olsa 2012 yılında ve 2013 yılının önemli bir kısmında talepte önemli bir gelişme beklenmemektedir)
Supramax
|
Panamax
|
Capesize
| |
2012 İlk Çeyrek
|
$8,730
|
$8,072
|
$7,322
|
2012 İkinci çeyrek (10 Mayısa kadar)
|
$10,697
|
$10,858
|
$6,656
|
Kuruyük Ticareti Talep & Tahminleri
2009
|
2010
|
2011
|
2012 (T)
|
2013 (T)
|
2014-2016 (T)
| |
Yıllık değişim (%)
|
-5
|
12
|
4,5
|
4
|
5
|
6
|
GEMİ İNŞA PİYASASI
- Gemi yeni inşa fiyatları dünyada başabaş düzeylerine ulaşmıştır (yükselen sac fiyatları, enflasyon, döviz kurları)
- Piyasada Uzakdoğu hakimiyeti sürmektedir
- Japon gemi inşa sanayi aşağıdaki sebeplerle baskı altındadır;
Yaşlanan işgücü Yüksek yen değeri Yüksek maliyetler Konsolidasyonlar beklenmektedir Yurtdışı tesisler kurulmaktadır (Çin, Filipinler ve Vietnam) Japonya günümüzde basit tasarımlar ve yüksek verimlilik üzerine odaklanmaktadır
- Çin’de kalite yükselmektedir ama hala diğerleri gibi değildir
- Kore ve Türkiye vs. gibi diğer bazı ülkelerde de fiyat, kalite ve teslim süresi bakımından iyi yeni inşa alternatifleri bulunmaktadır ancak anlamlı başarılar sağlamanın yolu yerel destek ve ciddi armatör yaklaşımlarından geçmektedir.
- Yakın gelecekte dünya üzerinde rekabetçi ve güçlü tersanelerin ayakta kalacağı beklenmektedir. Bu endişe tersanelerin yönetim ve finansman kabiliyetleri, yerel Ar-Ge ve danışmanlık hizmetleri ile devletlerin destek politikaları kaynaklıdır. Aksi takdirde, global rekabet, verimli olmayan tersaneleri kapatmak için kendine bir yol bulacaktır. Piyasalar açılsa dahi yukarıda değinilen koşullara uymayan tersaneler değişen piyasa koşullarında global başarılı armatörler için rekabetçi ve cazip olamayacaktır.
- Yurtdışında ya da ülkemizde yeni inşa yaptırmak isteyecek armatörlere yönelik önerilerimi daha önce yaptığım için burada tekrarlamayacağım ancak tersanelerle doğrudan ya da yabancı brokerlar (buna marka olmuş brokerlar da dahil) yoluyla anlaşmaya giderken çeşitli hususlarda özellikle dikkatli olmalarını tavsiye ederim. Doğru broker ya da tersane size duymak istediğinizi değil doğruları söyleyendir ve kısa vadede ucuz kar hesapları yapanlara ayrıca dikkat edilmelidir.
KONTEYNER PİYASASI
- Siparişler mevcut filonun % 25’i düzeyindedir (Kriz öncesi % 60 üzerinde olmuştur)
Mevcut Konteyner Filosu: 15.7 M TEU
|
Konteyner Filosu Siparişleri: 3.9 M TEU
|
 |  |
Eğer Tüm Siparişler Gerçeklenirse: 19.6 M TEU
| |
 | |
- Ekonomik belirsizlik konteynerle ticarette büyüme beklentilerini olumsuz etkilemiştir
- Filoda büyüme önemli düzeydedir ancak son 2 yıla göre daha düşük gerçeklemesi beklenmektedir
- Filo büyümesinin çoğu büyük ölçekli gemilerdedir (siparişlerin % 78’inden fazlası 5,100 TEU üzeri gemilerdir). Orta ve küçük ölçekli gemilerdeki durum ise;
Orta ölçekli, 3,000 – 5,099 TEU arası; siparişler mevcut kapasitenin % 15’i Küçük ölçekli, 2,000 – 2,999 TEU arası; siparişler mevcut kapasitesinin % 5’i düzeyindedir
Kaynak: Alphaliner, Clarksons, Howe Robinson. 31 Mart 2012
- Laid up yapılan gemi sayısı azalmaktadır
- Son oniki ayda gemi siparişleri oldukça az olup, gemi büyüklükleri ekonomideki gelişmelere göre şekillenecek gibi gözükmektedir
Konteynerle Ticaret Talep & Tahminleri
2009
|
2010
|
2011
|
2012 (T)
|
2013 (T)
|
2014-2016 (T)
| |
Yıllık değişim (%)
|
-9,4
|
12
|
7,9
|
7,6
|
8,2
|
8-10
|
TANKER PİYASASI
- ABD'ye ham petrol deniz ithalatında yakın geçmişte bir artış olmamıştır.
- Çin ham petrol ithalatı 2010 ile karşılaştırıldığında 2011 yılında % 6 artmıştır. Bu tempoyla giderse, Çin'e yıllık ham petrol ithalatı 2012 yılında yeni bir rekor olabilir
- Tanker navlunları de yeni inşaaların piyasaya girmesi ile etkilenmektedir
- Zayıf tanker piyasasında, gemilerin hızı güçlü pazara göre balastlı seferlerde çok daha düşük olmaktadır. Yakıt tasarrufu amacıyla gemilerin teknik özelliklerine göre balastlı durumda 8 knot hıza kadar düşülmektedir. Ayrıca bazı gemilere yakıt tasarrufu ekipmanı kurulmuştur
Yakın vadede piyasa görünümü
- Düzelme görülecektir ancak hızlı artış olmayacaktır
- Tanker filosundaki büyüme sınırlı olacaktır
- Euro / ABD bölgesinde rafineri kapanması ve Gelişmekte olan piyasalar petrol talebi büyümesi nedeniyle cazip ton-mil talep artışı tahmin edilmektedir
OFFSHORE SONDAJ PİYASASI
Talep arzı geride bırakmıştır, 2013 yılına kadar az sayıda offshore sondaj kulesi mevcut bulunmaktadır
Ultra-Derin Denizler
- Önemli keşif başarıları devam etmektedir
- Çalışmalar yeni bölgeler ve ülkelere genişletilmiştir
- Önümüzdeki iki yıl içinde sınırlı sayıda sondaj kulesi bulunmaktadır
- Günlük navlun oranları yüksek seyretmeye devam etmektedir - 600.000 $’ı aşmaktadır
- Müşterilerin 2014 ve ötesi için talepleri devam etmektedir
- Esnek konumlandırma / bağlama sistemleri ile yarı-batan yapılar için talep artmaktadır
Sert çevre koşullarına uyumlu yapıların gereksinimi
- Özellikle Norveç'te önemli buluşlar olmuştur
- Kutup bölgeleri sınırı büyük ilgi çekmektedir
- Yaşlanan filo - Mevcut kuleler yeni inşaalar ile değişmektedir
Tender kuleleri (Tender rigs)
- Modern ekipmanlar için güçlü talep vardır
- Günlük navlun oranları artmıştır
- Kontrat karşılığı yeni inşa siparişleri verilmektedir
- Yeni inşa fiyatları biraz artmıştır
Jack-up kuleleri (Jack-up rigs)
- Yeni inşalar piyasa tarafından absorbe edilmektedir
- Günlük navlun oranlarında hafif artış olup uzun süreli olacaktır
- Yeni inşa fiyatları artmıştır
KİMYASAL TANKER PİYASASI
- ABD ve Avrupa bölgesinde navlunlar sabit seyrederken Asya ihracatı baskı altına girmiştir
- Bunker fiyatlarıyla birlikte korsanlık faaliyetleri daha da artmış, bu da kaygıları sürdürmektedir
Ortalama Navlun Ücretleri & Bunker Fiyatlar
- İkinci çeyrekte bugüne kadar, faaliyetler birçok alanda daha az hacimde ve yavaş olmuştur
- Liman sıkışıklığı ve gecikmeler yüksek düzeyde kalmaktadır
- Yeni gemi siparişler artık oldukça küçük orandadır ve sıkı kredi koşulları yeni siparişler üzerine engel tutmaktadır
- 2012 zorlu bir yıl olacaktır ve 2013 yılına kadar anlamlı bir toparlanma beklenmemektedir
- Yeni gemi siparişleri yerine konsolidasyonların artacağı beklenmektedir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder